Khi bé còn bú mẹ, sẽ không lo lắng gì về việc bé có dung nạp sữa hay không, vì sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo nhất, phù hợp nhất cho bé. Tuy nhiên, khi không còn bú mẹ, một số trẻ em có thể gặp các vấn đề liên quan đến không dung nạp sữa bò (hoặc các thực phẩm dinh dưỡng có nguyên liệu từ sữa bò).
Không dung nạp lactose trong sữa
Đa số các trường hợp không dung nạp sữa thường là do không dung nạp lactose. Lactose là đường chính trong sữa, nhờ men lactase thủy phân để giúp ruột dễ tiêu hóa hấp thu. Nếu thiếu men lactase, đường lactose không được tiêu hóa trong ruột non, sữa đi xuống ruột già và bị lên men bởi các vi khuẩn ở đây gây ra hiện tượng uống sữa bị tiêu chảy, chướng hơi, tiêu lỏng… Hiện tượng này thường xảy ra trong vòng vài giờ sau khi dùng sữa.
Hiện tượng không dung nạp đường lactose thường gặp ở trẻ sơ sinh, nhất là trẻ sinh non, do hệ tiêu hóa non nớt của trẻ đang tập thích nghi và tăng cường chức năng hấp thu, miễn dịch. Để cải thiện khả năng dung nạp lactose có thể tập sử dụng từng ít sữa mỗi lần và tăng dần lượng sữa khi cơ thể đã chấp nhận. Như vậy hệ thống tế bào màng ruột sẽ được kích thích tiết men lactase tăng dần. Hoặc có thể thay bằng sữa không chứa lactose như sữa từ đậu nành, các loại sữa đã tách bỏ lactose. Sữa dê chứa ít lactose hơn và dễ tiêu hóa hấp thu hơn, hoặc sữa chua trong đó đường lactose đã bị các vi khuẩn lên men, chuyển hóa thành axit lactic trở nên dễ tiêu hóa, hấp thu hơn.
Dị ứng với protein sữa
Một số bé có cơ địa đặc biệt bị dị ứng với protein sữa bò, có biểu hiện rất đa dạng từ nổi mẫn đỏ, chàm, nôn ói, khò khè, chậm tăng cân cho đến những biểu hiện rất nặng như: ói máu, tiêu máu, sốc thậm chí tử vong. Thường nguyên nhân là do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện dẫn đến nhận diện nhiều thành phần protein trong sữa bò như là tác nhân cần phải loại bỏ. Có nhiều thành phần khác nhau dễ gây dị ứng như beta lactoglobulin, alpha lactoalbumin, alpha-s1-casein…
Để phòng ngừa các tai biến do dị ứng protein sữa, khi bắt đầu cho trẻ uống sữa bò (hoặc các thực phẩm dinh dưỡng có nguyên liệu từ sữa bò), cần lưu ý có tiền sử dị ứng của bố mẹ hay không, và nên đun sôi sữa trước khi dùng. Nếu trẻ thực sự dị ứng với sữa bò, cần chuyển sang dùng sữa từ đạm đậu nành hoặc tìm mua các loại sữa đã xử lý không gây dị ứng.
Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng tư vấn rằng, người bị thiếu men lactase vẫn có thể uống các loại sữa không đường lactose. Một số công ty sữa lớn, uy tín như Vinamilk vừa qua cũng đã giới thiệu sản phẩm dành riêng cho những người không dung nạp được đường lactose. Sữa tiệt trùng Flex – Sữa không lactose được sản xuất với công nghệ lên men tiên tiến, cắt đôi hoàn toàn đường lactose thành glucose và galactose, giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ.
